Bitkilerin kök, yaprak ve tohum gibi bölümlerinin olduğu gibi tazeyken veya kurutulup, toz durumuna getirilmesi ufalanıp ya da benzeri işlemlerden geçirilen baharat ve gereken işlemlerin tamamlanmasının ardından doğru paketlenmesi gerçekleşerek tüketicilere ulaştırılmaktadır. Geleneksel yemeklerde kullanılan baharat özellikle et yemeklerinin vazgeçilmezi olmaktadır. Baharat çeşitleri tatlı ve tuzlu tüm yemek çeşitlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca içecek tarzında yapılan kokteyller için kullanılan baharat çeşitleri tatların vazgeçilmezi olmaktadır.
Baharat Bitkisi Nedir?
Baharatların bitkileri büyük bir çoğunluğu uzun ömürlü ve güzel kokulu bitki ve çiçeklerden oluşmaktadır. Dış görünüşü bir dekorasyon ve süs bitkisidir. Bu bitkiler üzerinden açan çiçekler kendi içerisinde tohumlar içerisinden baharatlar elde edilmektedir. Baharat türleri özellikle ülkemizde oldukça zengin kategoriye sahip olmakla beraber hem sağlık sektöründe, farmakoloji yani ilaç üretiminde tıbbi amaçlı olarak kullanılması ve aynı zamanda yemek çeşitleri, tatlı çeşitleri, içecek çeşitlerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Baharatların Genel Özellikleri Nelerdir?
Baharatlar yeryüzünde bulunan tüm bitki veya tohumlardan elde edilmesi ve sonucunda kurutma özelliğinin kullanılması sayesinde vazgeçilmez lezzetler ortaya çıkmaktadır. Baharat çeşitleri tatlı ve tuzlu baharat çeşitleri olarak 2 gruba ayrılmaktadır. Tuzlu baharat çeşitleri ve baharat türü yemeklerde sıklıkla kullanılmaktadır. Eski dönemlerde özellikle Osmanlı imparatorluğu döneminde tacirler kervanları ile ipek yolunu kurmuşlar ve ticareti ön plana çıkan ticaret türü olmuştur.
Tatlı baharat çeşitleri zengin tatlı çeşitlerini tatlandırmak amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Bu bağlamda özellikle sütlü tatlı kategorisi için değişik baharat karışımları tercih edilmektedir. Baharatların en önemli özellikleri kuru ve nem ile temas etmeyen saklama koşulları altından çok uzun bir süre baharatlar tazeliğini koruyan gıda türleri arasında bulunmaktadır.
Tuzlu Baharat Çeşitleri Nelerdir?
Tuzlu baharat çeşitleri yemeklerde çok sık kullanılmaktadır. Tuzlu baharat çeşitlerine detaylarıyla bakılacak olursa, kekik, karabiber, Kırmızı toz biber, isot, pul biber, Nane, safran, sumak, yenibahar, zencefil, zerdeçal, fesleğen, çörek otu, hardal, defneyaprağı, muskat, mercan köşk, biberiye, kakule en çok yemeklerde kullanılan baharat türleri arasında yer almaktadır.
Tatlı Baharat Çeşitleri Nelerdir?
Tatlı, özellikle sütlü tatlılar için baharat türleri sıklıkla kullanılmaktadır. Tatlı baharat türleri ile çok zengin bir alana sahiptir. Ülkemiz jeopolitik açıdan farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması sebebiyle birçok medeniyetten esinlenmesi nedeniyle bu durumunu tatlılara da yansıtmıştır.
Tatlı baharat çeşitlerine detaylarıyla bakılacak olursa; Geleneksel Türk mutfağında en fat türleri fazla kullanılan tatlı baharat türü tarçın olarak bilinmektedir. Baharat tarçın hem toz hem de çubuk tarçın olarak kullanılmaktadır. Bir diğer tatlı baharat çeşitleri arasında vanilya bulunmaktadır. Ayrıca karanfil oldukça fazla kullanım alanı bulunan bahar türleri arasında yer almaktadır. Örneğin çörek otu hem bağışıklık sisteminin güçlenmesine hem de hamur işlerinde mükemmel lezzet sağlayan baharatlar arasında yer almaktadır.
7 Baharat Karışımı Nedir?
7 baharat karışımı 7 tane birbirinden farklı baharatların karışımından oluşan bir baharat grubu olarak ifade edilmektedir. 7 baharat karışımı içerisine detaylarıyla bakılacak olursa kekik, kimyon, pul biber, toz biber, nane, çemen, sumak baharatlarından oluşmaktadır. Bu baharatlar kahvaltıda zeytinyağı ile karıştırılarak kullanılmasıyla birlikte aynı zamanda yemeklerde de lezzet katmak amacıyla kullanılabilmektedir.
Acuka olarak bilinen ve genellikle kahvaltılarda ekmek üzerine sürülen başlı başına baharat türleri ile zenginleştirilmiş bir gıda çeşididir. Sağlık açısından oldukça faydalı özelliklere sahiptir. İçerisinde barındırdığı baharat türleri bağışıklık sistemi için bulunmaz bir zenginliktir.
Köfte Hazırlanırken Hangi Baharatlar Kullanılmalıdır?
Köfte harcı hazırlanırken öncelikle orta yağlı kıyma kullanılmalıdır. Köftenin lezzetli olması için birbirinden lezzetli baharatlar kullanılmalıdır. Köfte harcı için kullanılması gereken baharatlar ise, Yenibahar, karabiber, kimyon, kırmızı toz biber, isteğe bağlı acı pul biber, gibi baharatlar eklenmesi halinde lezzetli köfte elde edilmektedir.
Yaprak Baharat Çeşitleri Nelerdir?
Baharat türleri genellikle toz halinde karışım olarak tüketilmektedir. Ancak yaprak bitkilerden elde edilen yaprak baharatlar özellikle et ve balık içeren yemeklerde kullanılmaktadır. Yaprak baharatlar yaprak veya bitki şeklinde kullanılmaktadır.
Yaprak baharat çeşitleri incelenecek olursa;
- Defne Yaprağı
- Adaçayı
- Altın otu
- Dere otu
- Asma Yaprağı
- Taze fesleğen
- Biberiye gibi yaprak baharat çeşitleri bulunmaktadır.
Yaprak Baharatların Kullanıldığı Yemekler Nelerdir?
Yaprak baharat çeşitleri içerisinden en fazla kullanılan defneyaprağı olarak bilinmektedir. Defneyaprağı özellikle parça et veya kuzu tandır yemeklerinde kokusunu almak ve hoş bir tat bırakmak amacıyla kullanılmaktadır. Fesleğen taze veya toz yani kurutulmuş olarak 2 türlü kullanım özelliğine sahip bir baharat türüdür. Fesleğen en fazla makarna sosları arasından en fazla kullanılan domates soslarını tatlandırmak amacıyla kullanılmaktadır.
Baharat İçerikli Kış Çayları
Baharat çeşitleri hemen hemen tüm gıda, yiyecek soğuk veya sıcak içeceklerde kullanılmaktadır.
Özellikle kış aylarında soğuk algınlığı, öksürük ve bağışıklık sisteminin düşmesi sebebiyle oluşan rahatsızlıklar için baharat çayları oldukça faydalı olmaktadır.
Baharat çayları içerisinde sıklıkla kullanılan türlere bakılacak olursa Karabiber, kekik ve bal ile yapılan kış çayıdır. Karabiber ve bal bronş temizleyici ve antioksidan özelliği ile öne çıkmaktadır. Kekik ise bağışıklık sistemini onarıcı ve bakteri öldürücü antioksidan özelliğine sahiptir.
Bitki özlerinin kullanılması ve özellikle zencefil, bal, limon, karabiber, ıhlamur gibi karışımların kış aylarında günde 1 fincan içilmesi durumunda genel sağlık sistemine ve vücuttaki toksinlerin atılması konusunda büyük faydaları bulunmaktadır.
Yaprak baharat çeşitleri olarak bilinen nane ise kurutulmuş veya taze olarak rahatlıkla tüketilen ve yaz aylarında soğuk içeceklerin vazgeçilmez ferahlık hissi veren baharatlar arasında kullanılmaktadır.
Baharatların İnsan Sağlığı Üzerine Faydaları Nelerdir?
Baharatlar her biri farklı faydaları olan besin gruplarıdır. Özellikle kışın uzmanlar tarafından tüketilmesini önermektedirler. Acı baharatlar aşırı tüketilmeden yeteri kadar kullanılması halinde bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlamaktadırlar. Ancak kişinin herhangi bir gıda veya baharat alerjisi olması halinde mutlaka öncelikle doktor tavsiyesine göre kullanılması gerekmektedir.
Baharat Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bölgesel olarak toptan baharat fiyatları perakende fiyatlarına göre farklılık göstermektedir. Bu bağlamda toptan fiyatına perakende satış işletmeleri ile güvenilir internet satış web sayfalarından incelemek ve fiyat araştırması yapmak söz konusu olacaktır. Baharat miktar ve fiyatlarını kıyaslama yaparken dikkat edilmesi gereken baharatların tazeliği olmalıdır. Piyasa da ortalama baharat fiyatlarının çok altında olması halinde tazeliğinin kontrol edilmesi oldukça önem taşımaktadır.